نظریه نظام جهانی از جمله نظریه‌ها در مباحث روابط بین‌الملل متاثیر از مطالعات جامعه شناسی تاریخی در روابط بین‌الملل است که نظریه پردازان آن (فران، سمیر امین، اریق و والرشتاین) کار خود را با نظر انتقادی نسبت به توسعه و نوسازی آغاز کردند. (شامل: جزوه کلاس دکتر امیر دبیری‌مهذپر، خلاصه کتاب خانم مشیرزاده از ص ۱۷۴ تا ۲۱۲)